Thêm một lần nữa, vấn đề thuế ôtô và các chính sách liên quan đến ôtô lại làm dấy lên những bức xúc đối với NTD VN. Cụ thể là mới đây, Bộ Công Thương có ý kiến tăng thuế NK ôtô chở người dưới 15 chỗ từ 83% lên 91%.
Theo Bộ Công thương thì với việc tăng thuế NK, VN sẽ có hy vọng kiềm chế nhập siêu từ nay đến cuối năm. Dự báo của Bộ Công thương là trong quý IV/2009, nhập siêu tiếp tục tăng cao, trong đó ôtô là một trong những mặt hàng làm tăng nguy cơ này.
Đây có lẽ thực sự là thông tin sốc đối với thị trường ôtô và NTD. Nguyên nhân của sự... sốc này là bởi với mức thuế suất như trên thì chỉ trong 2 năm, mức thuế suất thuế NK ôtô đã tăng... chóng mặt.
Thuế tăng chóng mặt
Thêm một lần nữa, vấn đề thuế ôtô và các chính sách liên quan đến ôtô lại làm dấy lên những bức xúc đối với NTD VN. Cụ thể là mới đây, Bộ Công Thương có ý kiến tăng thuế NK ôtô chở người dưới 15 chỗ từ 83% lên 91%. Theo Bộ Công thương, với việc tăng thuế NK, VN sẽ có hy vọng kiềm chế nhập siêu từ nay đến cuối năm. Dự báo của Bộ Công thương là trong quý IV/2009, nhập siêu tiếp tục tăng cao, trong đó ôtô là một trong những mặt hàng làm tăng nguy cơ này.
Đây có lẽ thực sự là thông tin sốc đối với thị trường ôtô và NTD. Nguyên nhân của sự... sốc này là bởi với mức thuế suất như trên thì chỉ trong 2 năm, mức thuế suất thuế NK ôtô đã tăng... chóng mặt.
Cụ thể là nếu như tháng 10.2007, thuế NK ôtô chỉ là 60%. Chỉ nửa năm sau đó - tháng 3.2008, thuế NK mặt hàng này tăng lên đến 70%. Thêm một tháng nữa, chính sách này lại thay đổi khi ôtô NK phải chịu thuế suất 83% vào tháng 4.2008. Nếu lần này của Bộ Công Thương được thông qua thì có nghĩa là trong vòng 2 năm, chính sách thuế đối với mặt hàng này có tới 3 lần thay đổi, với mức tăng cao... ngất ngưởng tới 31%.
Tuy nhiên, nếu thống kê kỹ lưỡng hơn thì thực chất mặt hàng này trong 2 năm qua đã phải chịu tăng thêm rất nhiều loại thuế, phí. Cụ thể là từ tháng 4.2009, ôtô NK đã phải chịu tăng thuế tiêu thụ đặc biệt (từ 15% - 30% tuỳ dòng xe và dung tích xilanh). Bên cạnh đó, mặt hàng ôtô cũng từng phải chịu tăng phí trước bạ.
Theo tính toán, với chiếc xe ôtô NK giá 20.000USD, khi về đến VN và đến tay NTD đã đội giá lên thành gần 50.000USD. Nếu đề xuất tăng thuế thêm 8% lần này được chấp nhận, mỗi chiếc xe ôtô lại tăng giá thêm vài chục triệu đồng.
Mâu thuẫn - giật cục và tác động xấu
Cùng với ý kiến tăng thuế, Bộ Công Thương cũng đề nghị huỷ bỏ chính sách giảm 50% thuế VAT và 50% phí trước bạ. Trước đó, tháng 2 và tháng 5.2009, Chính phủ áp dụng chính sách trên để kích cầu đối với ôtô. Như vậy rõ ràng Bộ Công Thương đề ra chính sách mâu thuẫn với chính sách mà Chính phủ đang thực hiện Bên cạnh đó, thời gian thực hiện chính sách này là rất ngắn; thời hạn còn dài đến hết năm 2009. Vì vậy, không thể... giật cục là bãi bỏ chính sách đã được ấn định 3 tháng nữa sẽ hết hạn này.
Bộ Công Thương cũng cho rằng, đây là biện pháp hạn chế nhập siêu. Liệu đây có phải là nguyên nhân xác đáng? Liệu biện pháp này có tác động tích cực cho thị trường và kinh tế VN?
Theo Tổng cục Thống kê, số lượng ôtô NK là 8.700 xe trong tháng 7. Tuy nhiên, tháng 8 số xe NK chỉ còn là hơn 7.200. Tổng 8 tháng năm 2009, số lượng ôtô NK là khoảng 39.000 xe - tương ứng 107 triệu USD, giảm gần 11% so với năm 2008; trong đó, xe dưới 9 chỗ chiếm hơn 50%.
Như vậy, có thể khẳng định ôtô NK chưa phải là nguy cơ của nhập siêu. Đặc biệt nếu căn cứ vào thống kê này thì thực chất, ôtô nội địa mới là nguyên nhân của nhập siêu. Cụ thể, trong tháng 8, linh kiện và phụ tùng NK là 158 triệu USD, nâng tổng kim ngạch NK mặt hàng này 8 tháng đầu năm lên 935 triệu USD.
Con số này tỉ lệ thuận với hơn 10.500 xe của 16 DN VAMA bán ra trong tháng 8 và gần 70.000 xe trong 8 tháng năm 2009. Từ phân tích này, theo nhiều ý kiến, phải chăng đề xuất trên chỉ là cái cớ để "bảo hộ" cho sự tăng trưởng đến "cháy hàng" của xe trong nước hiện nay?
Phản biện đề xuất của Bộ Công Thương, Bộ Tài chính cho rằng bây giờ chưa phải là lúc bàn đến chuyện tăng thuế ôtô, bởi rất có thể sẽ tác động xấu đến thị trường và tâm lý NTD.
Bộ Tài chính cũng nhận định, hiện mức thuế 83% đã là khá cao; trong khi sản xuất xe trong nước lại chưa đáp ứng được nhu cầu NTD. Việc tăng thuế sẽ tạo nên hệ luỵ khó lường về "cháy xe", sốt giá và phản ứng không tốt từ NTD và xã hội.
Với về xuất bãi bỏ ưu đãi giảm 50% thuế VAT và 50% thuế trước bạ, Bộ Tài chính cũng cho rằng cần phải báo cáo Chính phủ. Tuy nhiên, đây cũng là điều không cần thiết khi thời hạn thực hiện ưu đãi này chỉ còn rất ngắn.
(Theo báo lao động số 214)